Chexiya — Polsha munosabatlari
 | |
 Chexiya |
 Polsha |
Polsha va Chexiya Yevropa Ittifoqi va NATO aʼzolaridir. Ikkalasi ham 2004-yil 1-mayda bir vaqtning oʻzida Yevropa Ittifoqiga qoʻshildi. Ularning ikkalasi ham 1999-yil 12-martda NATOga qoʻshildi. Ikkala davlat ham Slovakiya va Vengriya bilan birgalikda Markaziy Yevropada muhim mintaqaviy guruh boʻlgan Visegrad guruhini tashkil qiladi. Ikkala davlat ham Buxarest toʻqqiz, uch dengiz tashabbusi, OECD, YXHT, Yevropa kengashi va Jahon savdo tashkiloti aʼzolaridir.
Ikki davlat 796 km masofa bilan chegaralangan. Chexiya-Polsha chegarasi, Shengen shartnomasi boʻyicha chegara nazoratisiz istalgan joyda kesib oʻtish mumkin.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Oʻzaro munosabatlar oʻrta asrlarga borib taqaladi, oʻshanda ikkala davlat ham IX-X asrlarda oʻrnatilgan. Polsha va Chexiyaning (Bogemiya) asos solgan Piast va Pjemislid sulolalari bir necha bor oʻzaro nikoh orqali bogʻlangan. Birinchi Polsha hukmdori Mieszko I bogemiya malikasi Dubravkaga uylangan va birinchi bogemiya qiroli Vratislaus II Polsha malikasi Świettoslavaga uylandi.
Zamonaviy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]_02.jpg)
2010-yil 17-18-aprel kunlari Chexiya Respublikasida Smolenskdagi aviahalokat qurbonlarining 96 nafari, jumladan Polsha prezidenti Lex Kachinski va uning rafiqasi Mariya Kachinska xotirasi uchun milliy motam kunlari eʼlon qilingan[1].
2010-yilda Chexiya Respublikasida CVVM tomonidan oʻtkazilgan soʻrovda Polsha bilan munosabatlar Slovakiyadan keyin 13 mamlakat ichida ikkinchi oʻrinni egalladi, respondentlarning 92 foizi ularni juda yaxshi yoki aksincha yaxshi deb baholadi. 1993-yilda, soʻrovlarga koʻra, chexlar 38 % polshaliklar uchun ijobiy javobni tanlagan, 28 % salbiy fikrlar bildirilgan. Oʻshandan beri o‘rtada katta yaxshilanish boʻldi va yaqinda chexlar Polshadagi eng koʻp ijobiy fikrlar bildirilgan xalqlar qatoriga kirib, 2010-yildan beri soʻrovlarda yetakchilik qilmoqda (2010-yilda ijobiy fikrlarning 53 %, 2019-yilda 56 %ni egallagan)[2][3].
Polsha oʻt oʻchiruvchilari 2002-[4] va 2013-yilgi suv toshqini paytida Chexiya Respublikasida suv toshqinlarini tiklashda yordam berishgan[5].
Chexiya va Polsha muhim savdo sheriklari hisoblanadi. 2019-yilda Polsha Chexiya uchun import va eksport boʻyicha uchinchi yirik manba boʻlgan[6], Chexiya esa yettinchi yirik import manbai va Polsha uchun ikkinchi yirik eksport yoʻnalishi boʻlgan[7].
2021-yil fevral oyida Chexiya Polshani Turov ko‘mir koni bo‘yicha Yevropa sudida sudga berdi, bu birinchi marta Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlat atrof-muhit muammosi bo‘yicha boshqa bir davlatni sudga berishi edi[8][9].
Chexiya va Polsha 2021-yilgi erkaklar oʻrtasidagi voleybol boʻyicha Yevropa chempionatiga mezbonlik qilishgan.
Polsha oʻt oʻchiruvchilari va politsiya uchuvchilari 2022-yilda Chexiyadagi oʻrmon yongʻinlarini oʻchirishga yordam berishgan[10].
Doimiy diplomatik vakolatxonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Varshavada Chexiya elchixonasi bor.
- Polshaning Pragada elchixonasi va Ostravada bosh konsulligi bor.
-
Varshavadagi Chexiya elchixonasi -
Polshaning Pragadagi elchixonasi -
Polshaning Ostravadagi Bosh konsulligi -
Chexiya Respublikasining Bydgosh shahridagi faxriy konsulligi
Faxriy konsulliklar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bydgosh, Chestochova, Lodz, Poznan, Shetsin va Vrotslavda Chexiya Respublikasining faxriy konsulliklari[11] va Brno shahrida Polshaning faxriy konsulligi mavjud[12].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Vláda schválila dny smutku, připadají na 17. a 18. dubna“ (cs). Vláda České Republiky (2010-yil 13-aprel). Qaraldi: 2022-yil 3-sentyabr.
- ↑ Stosunek Polaków do innych narodów. Komunikat z badań, Centrum Badania Opinii Społecznej. Warsaw. February 2013 (in Polish).
- ↑ Kogo nie lubią Polacy? Sprawdź, co wynika z najnowszego badania CBOS. Gazetaprawna.pl. 2019-02-07 (retrieved 2020-04-24)
- ↑ „Polscy strażacy pomagają Czechom“ (pl) (2002-yil 22-avgust). Qaraldi: 2022-yil 3-sentyabr.
- ↑ „Polscy strażacy pomogą Czechom“ (pl). Wprost (2013-yil 7-iyun). Qaraldi: 2022-yil 3-sentyabr.
- ↑ „Czech Republic trade balance, exports and imports by country and region 2019“. World Integrated Trade Solution. Qaraldi: 2022-yil 9-iyul.
- ↑ „Poland trade balance, exports and imports by country and region 2019“. World Integrated Trade Solution. Qaraldi: 2022-yil 9-iyul.
- ↑ Taylor, Kira. „Turow: the Polish coal mine at the centre of regional tensions“. www.euractiv.com (2021-yil 6-may).
- ↑ „Czech-Polish relations hit rock bottom“. www.euractiv.com (2021-yil 24-sentyabr).
- ↑ „Polscy policjanci i strażacy wrócili do domu z akcji gaszenia pożaru w Czechach“ (pl). PolskieRadio.pl (2022-yil 31-iyul). Qaraldi: 2022-yil 3-sentyabr.
- ↑ „Konsulaty honorowe i inne przedstawicielstwa RCz w Polsce“ (pl). Ambasada Republiki Czeskiej w Polsce. Qaraldi: 2022-yil 9-iyul.
- ↑ „Konsulaty honorowe“ (pl). Portal Gov.pl. Qaraldi: 2022-yil 9-iyul.